Manuel Curros Enr铆quez (Celanova, 1851-Cuba 1908) instalouse en Madrid a fins de 1866, onde se fixo bacharel e comezou a carreira de Dereito, ao tempo que se implicaba na vida pol铆tica e colaboraba na prensa. Nesta 茅poca acu帽ou a s煤a ideolox铆a republicana e progresista que caracterizou toda a s煤a obra po茅tica e xornal铆stica. A s煤a relaci贸n neste per铆odo coa lingua e a cultura galega era simplemente afectiva, de feito compuxo "A Virxe d'o Cristal", "O gueiteiro" e "Unha boda en Einib贸" para as presentar a un concurso por petici贸n da nai. O concurso fallouse en 1877, ano en que Curros se instalaba en Ourense como funcionario na Delegaci贸n de Facenda. Nesta etapa ourens谩, poder谩 aplicar 谩 realidade galega a s煤a ideolox铆a progresista, e este confronto aproximar谩 Curros aos rexionalistas. Aqu铆 compuxo o seu poemario Aires d'a mi帽a terra (1880, Xerais 1990) que alcanzou inmediatamente un enorme 茅xito, acrecentado pola denuncia do bispo de Ourense, que solicitaba que fose confiscado e que o inclu铆a no 铆ndice de libros prohibidos. Curros foi xulgado e absolto. A obra ser铆a reeditada en 1881 e en 1886 con novas contribuci贸ns po茅ticas. Cesado no seu posto de Facenda en 1883, Curros volveu instalarse en Madrid. Al铆 traballou como xornalista, primeiro en El Porvenir e despois en El Pa铆s, ao tempo que preparaba O divino sainete (1988, Xerais 1990). A cr铆tica espa帽ola recibiu este novo libro con eloxios, mais os amigos rexionalistas de Galiza cubriron a publicaci贸n cun veo de silencio. A pesar diso, Curros era un poeta reco帽ecido e foi coroado en Madrid, en 1893. En 1894 Curros emigrou a Cuba. Al铆 dirixiu La Tierra Gallega e, cando esta publicaci贸n desapareceu, entrou na redacci贸n de El Diario de las Familias , e despois no Diario de la Marina. A s煤a estancia cubana coincidiu co momento m谩is activo do movemento independentista, o que o levou a reflectir sobre o imperialismo; de feito, en Cuba espallou os ideais de rexeneraci贸n para Galiza e todas as iniciativas culturais: era xa m谩is rexionalista que republicano. A clareza e enerx铆a con que defend铆a o seu ideario, a s煤a rebeld铆a, cre谩ranlle problemas ao longo de toda a s煤a vida, e a situaci贸n volveu repetirse na emigraci贸n cubana: fora acollido con entusiasmo e acabou enfrontado con case todo. En 1904 volv铆a 谩 Coru帽a, quiz谩 coa intenci贸n de ficar. Foi recibido de novo con mostras de entusiasmo, coroado por segunda vez, mais non se lle deron facilidades, nin en Madrid, nin en Galicia, para establecerse. No poema "N'a tumba de Rosal铆a", Curros deixaba o seu testamento ideol贸xico. Regresou a Cuba, onde morreu en 1908.